ΠΑΣΟΚ Άνοιγμα των Κλειστών Επαγγελμάτων

Η κατάθεση του σχεδίου νόμου για την επαγγελματική ελευθερία, για το ζήτημα που έχει επικρατήσει να αναφέρεται ως «άνοιγμα» των «κλειστών επαγγελμάτων»,  οδηγεί στην υλοποίηση μιας ακόμη προεκλογικής δέσμευσης του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για μεγάλη αλλαγή που γίνεται προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και της ελληνικής οικονομίας. Όπως ανέφερε ο Γιώργος Παπανδρέου στην εισήγησή του στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο «αυτές τις αλλαγές, παρότι τις συζητούσαμε στο παρελθόν, δεν τις είχαμε τολμήσει. Τολμάμε σήμερα. Προχωράμε, σε όφελος της ελληνικής κοινωνίας και του πολίτη. Και αυτές τις αλλαγές, δεν μας τις έχει επιβάλλει κανένας τρίτος. Ήταν στο πρόγραμμά μας, εδώ και αρκετά χρόνια. Δεσμευθήκαμε γι’ αυτά προεκλογικά. Είναι στο συμβόλαιό μας με τον Ελληνικό λαό».

Η λογική της προτεινόμενης νομοθετικής παρέμβασης είναι, ότι περιορισμούς στην νόμιμη άσκηση ενός επαγγέλματος μπορεί να θέτει μόνο η προστασία του δημοσίου συμφέροντος και καμία άλλη δύναμη. Με το σχέδιο νόμου αντιστρέφουμε στην πράξη το ισχύον καθεστώς: αίροντας κάθε περιορισμό και περιττή ρύθμιση στην άσκηση των επαγγελμάτων. Κάθε περιορισμός πρέπει να αιτιολογείται στη βάση της υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος και μόνο γι’ αυτό το λόγο.

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται γενικές ρυθμίσεις αλλά και ρυθμίσεις για την άρση των περιορισμών στις εξής κατηγορίες επαγγελμάτων: συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, ορκωτοί ελεγκτές. Το επάγγελμα του φαρμακοποιού απελευθερώνεται με ειδικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί από το Υπουργείο Υγείας. Η απελευθέρωση των μεταφορών, που επίσης περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής, θεσπίστηκε τους προηγούμενους μήνες με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων.

Γιατί είναι  αναγκαίες οι αλλαγές	§ Το Ελληνικό Σύνταγμα κατοχυρώνει την ελευθερία της επαγγελματικής δραστηριότητας § Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι λόγοι που επέβαλαν στο παρελθόν συγκεκριμένους περιορισμούς στην άσκηση πολλών επαγγελμάτων σήμερα δεν υφίστανται § Η διατήρηση των υφιστάμενων περιορισμών: -          Περιορίζει τον ανταγωνισμό και τη δυναμική ανάπτυξης συγκεκριμένων κλάδων -          Αυξάνει το κόστος για τους καταναλωτές και τους επαγγελματίες -          Αποθαρρύνει, αποτρέπει ή και αποκλείει πολίτες από την άσκηση ενός συγκεκριμένου επαγγέλματος, παρά το γεγονός ότι έχουν ή θα μπορούσαν να αποκτήσουν τα τυπικά προσόντα §  Οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί δημιουργούν αίσθηση αδικίας και προνομιακής μεταχείρισης κάποιων ομάδων με αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις για τους πολίτες
Τι αλλάζει                                              (Γενική Ρύθμιση)	Στο γενικό μέρος του νομοσχεδίου καταργούνται οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων. Ειδικότερα καταργούνται: § Περιορισμοί ως προς τον αριθμό των προσώπων που μπορούν να εξασκούν ένα επάγγελμα (πληθυσμιακά κριτήρια, numerus clausus). § Η εξάρτηση της διοικητικής άδειας, από την ύπαρξη «πραγματικής ανάγκης» κατά την ουσιαστική εκτίμηση της διοικητικής αρχής. § Οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση του επαγγέλματος. § Οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των ομοίων επαγγελματικών εγκαταστάσεων. § Οι προβλέψεις, είτε αποκλειστικής δυνατότητας διάθεσης, είτε απαγόρευσης διάθεσης είδους αγαθών, από ορισμένες κατηγορίες επαγγελματικών εγκαταστάσεων. § Η επιβολή ή η απαγόρευση ασκήσεως επαγγέλματος με ορισμένη εταιρική μορφή. § Οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο. § Η επιβολή υποχρεωτικών κατωτάτων ή ανωτάτων τιμών ή αμοιβών. § Η απαίτηση χορήγησης προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγέλματος.
Τι αλλάζει                                                  (ανά επαγγελματική ομάδα) Τι αλλάζει (ανά επαγγελματική ομάδα)	Συμβολαιογράφοι § Προβλέπεται επανακαθορισμός της αναλογικής αμοιβής ώστε να μειώνεται όσο αυξάνει η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής και για τις περιπτώσεις που η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής υπερβαίνει ένα καθοριζόμενο με Προεδρικό Διάταγμα όριο, η αναλογική αμοιβή παύει να είναι υποχρεωτική και μπορεί να συμφωνείται μικρότερη αμοιβή του Συμβολαιογράφου.
	Δικηγόροι §  Καταργούνται οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση της δικηγορίας: κάθε δικηγόρος μπορεί να ασκεί το επάγγελμά του σε οποιοδήποτε δικαστήριο της Χώρας. §  Καταργούνται οι υποχρεωτικές ελάχιστες αμοιβές και το σύστημα προείσπραξης της αμοιβής από το Δικηγορικό Σύλλογο. Η αμοιβή του δικηγόρου καθορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία. Υποχρεούται να προκαταβάλλει ο ίδιος (όχι ο πελάτης του) τις νόμιμες εισφορές και κρατήσεις υπέρ Ασφαλιστικών Ταμείων και τρίτων στον Δικηγορικό Σύλλογο. §  Προκειμένου να υπολογίζονται και να εισπράττονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και τρίτων, διατηρούνται τα ποσά, που ορίζονται σήμερα ως «ελάχιστες αμοιβές», ως ποσά όμως αναφοράς, επί των οποίων υπολογίζονται και εισπράττονται οι εισφορές. §  Προκειμένου να επιδικάζονται οι δικαστικές δαπάνες, καθώς και οι αμοιβές των δικηγόρων όταν ελλείπει έγκυρη έγγραφη συμφωνία ή όταν διορίζονται από το δικαστήριο για να συνδράμουν πολίτες με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα, διατηρούνται ως «νόμιμες» αμοιβές (όχι ως «ελάχιστες») τα σημερινά ποσά των αμοιβών για τις δικαστικές πράξεις μόνον (όχι για τις εξώδικες εργασίες).
	Αρχιτέκτονες – Μηχανικοί Α) Ιδιωτικά Έργα Καταργούνται οι ελάχιστες υποχρεωτικές αμοιβές. Καταργείται το σύστημα είσπραξης της αμοιβής του Μηχανικού μέσω του ΤΕΕ. Προκειμένου να διασφαλιστούν οι πόροι των Ασφαλιστικών Ταμείων, οι οποίοι σήμερα παρακρατούνται από το ΤΕΕ και αποδίδονται, διατηρούνται τα ισχύοντα ποσά των ελάχιστων υποχρεωτικών αμοιβών, ως ποσά αναφοράς όμως μόνο, για τον υπολογισμό των κρατήσεων. Ο Μηχανικός οφείλει να τις καταβάλλει στο ΤΕΕ. Τα ίδια ποσά διατηρούνται ως «νόμιμες αμοιβές» για την περίπτωση μη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας, προκειμένου τα Δικαστήρια να προσδιορίσουν την εύλογη και δίκαιη αμοιβή των Μηχανικών. Β) Μελέτες δημοσίων έργων Οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς μελετών δημοσίων έργων, υποβάλλουν ελεύθερα την οικονομική προσφορά τους, η οποία μπορεί να είναι και κατώτερη της προεκτιμημένης αμοιβής. Σε περίπτωση υπερβολικά χαμηλών προσφορών, η αναθέτουσα αρχή δεν απορρίπτει την προσφορά, αλλά καλεί τον υποψήφιο να δικαιολογήσει το ύψος.
Ποια είναι τα οφέλη για τους πολίτες και την οικονομία	§  Μείωση στην τιμή των παρεχόμενων υπηρεσιών §  Διευκόλυνση των νέων και των νεοεισερχόμενων επαγγελματιών στην  πρόσβαση στην αγορά εργασίας. §  Μεσο-μακροπρόθεσμη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών επίσης ως συνέπεια της αύξησης του ανταγωνισμού. §  Η κατάργηση επαγγελματικών ρυθμίσεων που δεν εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας και τον εκσυγχρονισμό του συνόλου της οικονομίας.